ถ้าผมมีทุน มีที่ดิน ผมจะทำธุรกิจปลูกข้าวอย่างไร?

ช่วงนี้ประเด็นเรื่องข้าวกลายเป็นวาระแห่งชาติ มีทั้งเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ผสมผสานกันอยู่ วันก่อนผมเห็นคนแชร์คลิปธุรกิจทำนาเชิงท่องเที่ยวในญี่ปุ่น ผมยังไม่มีเวลาดูคลิป แต่คิดว่าพอเข้าใจแนวคิดอยู่บ้าง เลยเอามาลองคิดดูว่าถ้าผมจะทำธุรกิจแบบนี้บ้าง ผมจะทำอย่างไร?

การตลาด

กลุ่มลูกค้าเป้าหมายของธุรกิจนี้คือชนชั้นกลางในเมืองหลวง มีรถขับ อยากมีสุขภาพที่ดี มีความฝันว่าอยากออกจากงานประจำแล้วไปทำนา แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นยังไง สินค้าและบริการที่จะขายกับคนกลุ่มนี้ก็คือ

1. แพ็กเกจท่องเที่ยวเชิงเกษตร มีที่พัก อาหาร และ Workshop การปลูกข้าว ลูกค้าสามารถลงมือเองได้ ไม่ว่าจะเป็นการหว่านเมล็ด การปักดำ หรือการเกี่ยวข้าว

2. บริการให้เช่าที่นาสำหรับปลูกข้าว มีเมล็ดพันธุ์ข้าวให้เลือกซื้อได้ บริการชาวนาดูแลตลอดระยะเวลาการปลูก โดยการปลูกจะไม่ใช้สารพิษ เหมือนเวลาที่ชาวนาปลูกข้าวกินเอง

3. บริการแปรรูปข้าว ระบุได้ว่าอยากได้ข้าวขาวหรือข้าวกล้อง

4. บริการรับซื้อข้าว ถ้าปลูกได้เยอะ ลูกค้าเอากลับไปกินไม่หมด ก็สามารถขายได้

ผมคิดว่าโมเมนต์ที่ลูกค้าจะมีความสุขมากที่สุดของธุรกิจนี้คือวันที่ลูกค้ามาที่นาของตัวเอง เห็นรวงข้าวเหลืองอร่าม ลงมือเกี่ยวข้าวด้วยตัวเอง เอาไปสี แล้วเอามาหุงกินแบบสดๆ ในเย็นวันนั้นเลย ผมว่าข้าวใหม่ๆ ปลอดสารพิษ จะต้องอร่อยกว่าข้าวถุงค้างปีที่เราซื้อจากห้างกันอยู่แน่ๆ

การบริหารทรัพยากรบุคคล

ชาวนาคือหัวใจสำคัญของธุรกิจนี้ สมัยก่อนชาวนาเป็นเจ้าของธุรกิจ มีที่ดินของตัวเอง ลงทุนเงินเอง ผลิตเอง ขายเอง แต่พอถึงยุคที่ชาวนามีความจำเป็นต้องขายที่นาตัวเอง ก็เลยเปลี่ยนมาเป็นรับจ้างทำนา กลายเป็นเหมือนลูกจ้างไป ผมคิดว่าธุรกิจนี้ควรมองชาวนาเป็นหุ้นส่วน คือควรจะมีเงินเดือนให้เพื่อให้เขาดำรงชีวิตอยู่ได้ และควรมีโบนัสให้ถ้าผลผลิตของนาที่เขาดูแลออกมาดี เขาจะได้มีแรงจูงใจในการดูแลข้าวของลูกค้า

การจัดการความเสี่ยง

ผมมองว่าการทำนาเป็นอาชีพสำหรับนักลงทุน เพราะมี “ความเสี่ยง” อยู่พอสมควร ความเสี่ยงที่สำคัญก็คือเรื่องน้ำ ทั้งน้ำท่วมและน้ำแล้ง ในช่วงแรกลูกค้าคงต้องเป็นคนรับความเสี่ยง ลูกค้าจะต้องเข้าใจว่าเขาลงเงินปลูกข้าว แต่ก็มีโอกาสที่จะไม่ได้ผลผลิตตามที่ต้องการ ส่วนระยะยาวธุรกิจนี้จะต้องลงทุนป้องกันความเสี่ยงให้ลูกค้าด้วยการลงทุนในระบบชลประทานของตัวเอง ซึ่งทำให้ธุรกิจสามารถคิดค่าบริการปลูกข้าวกับลูกค้าได้แพงขึ้น

ใครมีทุน มีที่ดิน อยากให้ลองดูโมเดลนี้นะครับ ผมอยากเป็นลูกค้า อยากมีโอกาสกินข้าวปลอดสารพิษที่ตัวเองลงทุนปลูกเองครับ